[Gagik Bagratyda]

Meczet w Edessie - Balıklıgöl

W Edessie żyje też niewielka społeczność muzułmańska. Jest to dla nich ważne miasto, bo według tradycji islamskiej  miał się tu narodzić Abraham. Według apokryfów takich jak "Księga Jubileuszów", czy "Testament Abrahama", a także według żydowskich i muzułmańskich legend miał on spalić bożki swego ojca, i za karę został z rozkazu króla Nimroda wrzucony do ognia. Ogień miał się jednak zamienić w wodę, a kłody drewna z płonącego stosu - w ryby. Sąsiednie jezioro Ayn-i Zeliha miało powstać z łez króla Zeliha, w którego córce Abraham był zakochany, a jego woda ponoć oślepia.

"Święte" ryby

Ayn-i Zeliha

[Gagik Bagratyda]

Id al-Maulid an-Nabawi

Dziś po zachodzie słońca niewierni rozpoczęli obchody jednego ze swych ważniejszych świąt - Maulid, czyli narodziny Proroka (oczywiście chodzi o fałszywego proroka Mahometa). Przez całą noc i następny dzień odprawiają dziękczynne modły za przyjście na świat "Światła i Miłosierdzia obu światów, Nura proroków, szczytu ludzkiej doskonałości, ostatniego w łańcuchu proroctwa, (...) przywódcy, wzoru i proroka całej ludzkości", a także opowiadają sobie najbardziej budujące przykłady z życia mekkańskiego poganiacza wielbłądów. Śpiewają też pieśni i recytują poezje ku jego czci. Edescy muzułmanie obchody święta zaczęli od wysłuchania kazania imama.

https://youtu.be/iqj6TmuCbd4

[Gagik Bagratyda]

Do komnaty Torosa z Turbessel wpadł jeden z jego wywiadowców.
 - Wśród świętujących niewiernych jest jeden z ludzi Atsiza - oznajmił.
 Dowódca zerwał się.
 - Jesteś pewien?
 - Tak, Mehmeda rozpoznał jeden z mieszkańców, którzy wtedy przebrali się za żołnierzy. Szedł akurat ulicą arabską, gdy z jednego z domów wypadła grupa świętujących, wśród których był ten zbójca - odparł szpieg.
 - Musimy go zatrzymać. Każ zawiadomić marzpana i zbierz naszych - nakazał Toros.

Wkrótce żołnierze otoczyli meczet, w którym niewierni w najlepsze świętowali urodziny Mahometa. Wtargnięcie chrześcijan przerwało recytację poematu o narodzinach Proroka.
 - Zachowajcie spokój. Chcemy zabrać tylko jego - dowódca oznajmił muzułmanom, wskazując na rozbójnika.
Imam spojrzał na swoich bezbronnych wiernych i z rezygnacją opuścił ręce.
 - A więc go weźcie - westchnął.
Mehmed opierał się, ale "nec Hercules contra plures". Kiedy odprowadzano go do aresztu w cytadeli bluźnił na cały głos przeciw Naszemu Panu i Jego Błogosławnionej Matce.

[Gagik Bagratyda]

Lajlat al-Barat

Ta noc jest świętem dla niewiernych. Twierdzą, że tej nocy Koran został zesłany z Lauhul Mahfuz na ziemskie niebo, by zostać objawionym Mahometowi w noc przeznaczenia (ponieważ znaczenie Koranu w islamie jest porównywane ze znaczeniem Chrystusa w prawdziwej wierze, można powiedzieć, że to takie muzułmańskie Zwiastowanie). Allah ma tej nocy określić i ustanowić wszystkie ziemskie sprawy i spełnić losy ludzkie, może też przebaczyć grzesznikom, którzy o to proszą, a także udzielać innych łask proszących o nie. Jest to również czas modlitwy za zmarłych, w tym roku zwłaszcza za spalonego Mehmeda. Z okazji święta muślimi zbierają się w meczecie na zikr (modlitwę, rozmyślanie o Allahu, skoncentrowanie wyłącznie myśli na nim, tak, by osiągnąć poczucie jedności z Jedynym), a także na wysłuchanie kazania imama. Przyjemniejszym zwyczajem jest robienie chałwy i rozdawanie jej sąsiadom i ubogim, a także dzieciom, które licząc na słodycze kręcą się dziś po całej dzielnicy. Natomiast w dzień obowiązuje post.

[Gagik Bagratyda]

Od dwóch tygodni dzielnica muzułmańska jest w nocy rozświetlona specjalnymi lampami zwanymi kandil. Wiszą one na budynkach (osobliwie minaretach) z powodu Ramadanu - postu, który obowiązuje Hagarenów od wschodu aż do zachodu słońca. Dotyczy on nie tylko jedzenia, ale i napojów, co przy wysokich temperaturach bywa szczególnie dotkliwe. Za to po zachodzie słońca wszyscy spożywają obfity iftar - posiłek, wcale nie postny. Nierzadko noce spędzają na obżarstwie i zabawie, studiowanie Koranu i modlitwę pozostawiając na dzień. Nad ranem wszystkich budzą bębny, które mają obudzić niewiernych, by mogli się najeść przed wschodem słońca - posiłek ten zowie się suhur. Na ten obyczaj niechętnie spoglądają przeważający w Edessie chrześcijanie, którzy nie mieliby nic przeciwko dłuższemu snu.

[Gagik Bagratyda]

Id al-Fitr

W wieczór po ostatnim dniu ramadanu rozpoczyna się jedno z największych świąt Hagarenów - Id al-Fitr, czyli Koniec Postu. Jak się zdaje, przyczyną ich radości jest nie tylko to, że wreszcie mogą jeść i pić w dzień. Najpierw spotykają się na uroczystej, specjalnej modlitwie, następnie zaś świętują, ucztując, dając jałmużnę, odwiedzając się wzajemnie, składając sobie życzenia i wręczając prezenty. Najbardziej widoczną dla postronnych oznaką tego dnia jest rzęsista iluminacja całej dzielnicy muzułmańskiej, w szczególności meczetu.