[Vlad Petrowić]

Budowa Konia

Części ciała

Uzębienie konia
Końskie zęby stale rosną, mniej więcej 4 mm rocznie. Są one systematycznie ścierane ok. 2 mm na rok, wskutek rozcierania pobieranego pokarmu. Szczęka jest szersza niż żuchwa, dlatego zęby trzonowe i przedtrzonowe ścierają się nierównolegle, pod kątem. Miękki pokarm powoduje, że zęby trzonowe i przedtrzonowe nie ścierają się równomiernie na całej powierzchni, co powoduje że na zewnętrznej stronie zębów górnych i wewnętrznej stronie zębów dolnych tworzy się ostra jak nóż krawędź. Należy przynajmniej raz do roku skontaktować się z weterynarzem, który sprawdzi stan uzębienia zwierzęcia i w razie potrzeby odpowiednio je starnikuje. Problemy związane z uzębieniem przekładają się bardzo często na kłopoty w pracy z końmi – trudności przy kiełznaniu, niespokojna głowa, nieakceptowanie wędzidła, problemami z pobieraniem pokarmu oraz przeżuwaniem.

[Vlad Petrowić]

Maści Koni

Koń Bułany
Charakteryzuje się jasną, jasnożółtą sierścią oraz czarną grzywą i ogonem. Czarny kolor dominuje również na kończynach. U większości koni tej maści występuje ciemnobrązowa pręga grzbietowa oraz poprzeczne prążki na przedramionach i podudziach.[/center]

Konie Dereszowate
To nazwa maści wyróżniającej się białymi lub maślastymi włosami, przemieszanymi najczęściej pół na pół. Kolor ten występuje najczęściej na tułowiu, głowie oraz kończynach. Na tułowiu mogą występować ciemniejsze plamki, tzw. kukurydza.[/center]

Konie Gniade
Charakteryzują się brązową sierścią w różnych odcieniach, od jasnobrązowego do prawie czarnego, jego grzywa i ogon są zawsze czarne, podobnie jak dolne części kończyn.[/center]

Komie Kare
To określenie konia o czarnej sierści. Temu określeniu nie przeszkadza fakt, że często głeboka cześć sierści latem zmienia odcień na brązowy. Maść charakteryzuje intensywny, czarny kolor, który występuje również na grzywie o ogonie. Kary jest także określeniem konia, u którego występują białe plamki na głowie i kończynach.[/center]

Konie Kasztanowate
To określenie koni charakteryzujących się rudobrązową sierścią, często z grzywą i ogonem w tym samym, bądź nieco jaśniejszym kolorze.[/center]

Konie Srokate
Charakteryzują się dużymi, nieregularnymi plamami białej sierści na różowej skórze, którą przedzielają płaty innej maści na czarnej skórze. Kolor grzywy i ogona to zwykle biały lub ciemnomastny.[/center]

Konie Siwe
Wyróżniają się białą lub mieszaną sierścią. Jako źrebięta są ciemno umaszczone - są kare, kasztanowate, dopiero z czasem jaśnieją, siwieją. Często występują u nich brunatne plamki - wówczas stosuje się na nie określenie "siwy w hreczce". Grzywa i ogon są szare, rozjaśnione lub z czarną domieszką na końcach.

Konie Tarantowate
To maść charakteryzująca się ciemnymi plamkami różnej wielkości, które występują na białej skórze, bądź odwrotnie - są białe na ciemnej skórze. Pojawiają się także inne rodzaje ubarwienia - tzn. konie bez plamek, bądź fragmentami zmieszanych ze sobą włosów ciemnych i białych.

[Vlad Petrowić]

Chód Koński
Wśród naturalnych chodów konia rozróżnia się (kolejno według prędkości):

Stęp
Czterotaktowy, najwolniejszy chód konia (oraz osła i muła). Kolejność stawiania nóg: np. lewa tylna, lewa przednia, prawa tylna, prawa przednia, czy lewa przednia, prawa tylna, prawa przednia, lewa tylna. Prędkość 100 metrów/minutę.

Wyróżniamy:
Stęp zebrany
Ślady tylnych kopyt nie sięgają przednich lub je pokrywają. Praca kończyn w stępie zebranym jest bardzo energiczna. Krok jest krótszy niż w stępie pośrednim, ale bardziej wyniosły.
Stęp pośredni
Ślady tylnych kopyt nieco przekreślają ślady przednich. Koń kroczy energicznie, lecz spokojnie, wyraźnie zaznaczonymi krokami.
Stęp wyciągnięty
Koń porusza się maksymalnie wyciągniętym krokiem, ślady tylnych kopyt wyraźnie przekraczają ślady przednich kopyt.
Stęp swobodny
Zwany również stępem na długiej wodzy, ponieważ jeździec pozwala koniowi swobodnie wyciągnąć szyję i obniżyć głowę. Stosowany jest podczas przerwy w pracy.
Stęp hiszpański
W tym stępie koń podnosi wysoko nogi. Jak sama nazwa wskazuje, pochodzi on z Hiszpanii. Nauka tego chodu zaczyna się na ziemi, kiedy to jeździec delikatnie "łaskocząc" konia po przednich nogach batem, zachęca zwierzę do wysokiego ich podnoszenia. Jeździec powinien dawać wtedy specjalną komendę, jak np. "noga", lub "nóżka" i nagradzać konia sowicie za każdym razem, gdy podniesie on wysoko nogę. Jest to ćwiczenie bardzo męczące dla konia i ogólnie nie poprawia jego kondycji fizycznej.

Kłus
Chód dwutaktowy konia (również osła, zebry i innych koniowatych). Kolejność stawiania kończyn: równocześnie tylna lewa i przednia prawa, równocześnie tylna prawa i przednia lewa. Dzikie konie często go używają.

Istnieją 4 rodzaje kłusa wykonywanego przez konia:
Kłus roboczy - naturalny chód konia, w którym koń porusza się rytmicznie i w równowadze, nie wkładając w to większego wysiłku;
Kłus pośredni - nieco szybszy od kłusa roboczego i wymagający od konia większej płynności ruchów;
Kłus wyciągnięty - przy każdym kroku koń maksymalnie wyciąga kończyny;
Kłus zebrany - koń porusza się z podstawionym zadem, wykroki są mniej obszerne, lecz bardziej efektowne i sprężyste niż w kłusie pośrednim.

Galop
Jest chodem trzytaktowym konia (ogólnie - koniowatych), jeden "skok" nazywa się z francuskiego foule. Po każdej foule konia następuje faza zawieszenia. W zależności od tego, która para kończyn wysuwa się bardziej do przodu, rozróżniamy galop z prawej lub lewej nogi. Zwykle koń galopuje na nogę odpowiadającą kierunkowi ruchu (wewnętrzna para nóg wysuwa się do przodu). Jeżeli wysuwająca się do przodu para kończyn jest parą zewnętrzną, koń porusza się kontrgalopem.

Rozróżniamy następujące tempa galopu:
Galop roboczy
Jest to galop w naturalnym rytmie konia; równomierny i rytmiczny; stosowany w dyscycplinie ujeżdżenia podczas wykonywania większości figur na czworoboku np. wolty i ciągi.
Galop pośredni
Zmusza konia do wzmożonej pracy grzbietem oraz zwiększenia stopnia uginania i prostowania tylnych kończyn. Tempo równomierne wynosi 340-350 m/min.
Galop zebrany
Zwolniony do minimum. Dzięki maksymalnemu podstawieniu zadu środek ciężkości przesuwa się do tyłu. Szyja jest wygięta, wysoko podniesiona, czoło pionowo. Galop zebrany wymaga od konia gibkości i dobrego wytrenowania. Chód ten bardzo obciąża stawy skokowe, nie należy go więc nadużywać. W ujeżdżeniu na czworoboku stosowany przy wykonywaniu np. półpiruetów i piruetów.
Galop wyciągnięty
Koń wydłuża nogi na tyle, na ile pozwala mu budowa jego ciała. Ruchy są bardziej wyciągnięte niż w galopie pośrednim. Tempo wynosi ok. 550 m/min.

Cwał
Najszybsza odmiana chodu końskiego; występują 4 uderzenia kopyt w takcie - każda noga konia jest stawiana w kolejności - lewa tylna, prawa tylna, lewa przednia, prawa przednia.
Cwał jest odmianą galopu wyciągniętego - prócz tego, że ślady kopyt tylnych przekraczają ślady kopyt przednich, koń porusza się tak szybko, że rozbija chód na cztery takty (każdy galop jest trzytaktowy, prócz cwału, który ma cztery takty).
W cwale jeździec unosi się z siodła odciążając w ten sposób grzbiet konia. Cwał jest chodem wykorzystywanym podczas wyścigów konnych.
Najszybsze konie świata (pełna krew angielska) cwałują z prędkością nawet ponad 60 km/h. Najwyższa zarejestrowana prędkość, jaką osiągnął koń, to 69,6 km/godz.

[Vlad Petrowić]

Określenia Nazw Koni

    sysak – młody koń do około 6 miesiąca życia, odżywia się głównie mlekiem matki.
    odsadek – młody koń odłączony od klaczy matki
    źrebię – młody koń poniżej 1 roku.
    klaczka – samica konia w wieku 1-3 lat.
    ogierek – samiec konia w wieku 1-3 lat.
    klacz, kobyła – samica konia powyżej trzeciego roku życia.
    ogier – samiec konia powyżej trzeciego roku życia, zazwyczaj hodowany dla rozrodu.
    wałach – wykastrowany samiec.